Daria Czarnecka - Największa zagadka Polskiego Państwa Podziemnego

Książkę Darii Czarneckiej przeczytałem w dwóch podejściach w jeden dzień. Ciągły brak czasu sprawia, że mogę się do niej odnieść dopiero z pewnym opóźnieniem, choć w żaden sposób na to nie zasługuje.

Pozostaje żałować, że na takich postaciach, jak Stanisław Gustaw Jaster, Hel nie opierał się scenariusz serialu, który wszyscy doskonale znamy i w większości zapewne bardzo lubimy. Choć ten właśnie scenariusz sprawił, że Czas honoru zbyt mocno naginał historyczną czasoprzestrzeń. A przecież wojna z szalejącym terrorem w Warszawie nie była słodka i cukierkowa, jak niejednokrotnie pokazywał to serial.

Wspominam o nim dlatego, że w trakcie lektury pojawiły się w pamięci kolejne odcinki i zdarzenia, których wspólnym mianownikiem była komórka, grupa dywersyjna, w której służył Hel, ale też serialowi bohaterowie.

Choć okres, o którym opowiada książka Największa zagadka Polskiego Państwa Podziemnego jest mi dosyć dobrze znany, to od zawsze miałem wrażenie, że epizod ze ślubem i krążącymi po Warszawie pięknymi zaproszeniami jest fikcją literacką, a jednak była to chyba największa wpadka i lekkomyślność Polskiego Państwa Podziemnego. I choć Hel był jednym z wielu, którzy nie pojawili się na tym ślubie na niego spadło piętno zdrajcy i konfidenta Gestapo. Wcześniej uczestnika najbardziej brawurowej ucieczki z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz. Spektakularnej i udanej, którą rodzina Hela przepłaciła najwyższym wyrokiem czasu wojny.
Autorce udało się w fascynujący sposób przeanalizować sylwetkę tego młodego człowieka, z którym los obszedł się okrutnie, a on sam nie mógł się w żaden sposób bronić. Robi to w jego imieniu Daria Czarnecka opowiadając o wyjątkowo wysportowanym chłopaku, pełnym życia i energii. Uczestnika wielu akcji dywersyjnych.

Wszelkie za i przeciw, wszelkie być albo nie być, ciąg zdarzeń, publikacji, obserwacji, oskarżeń i przemilczeń Daria Czarnecka rzeczowo analizuje i rozbiera na czynniki pierwsze. Dzięki jej pracy poznałem sylwetkę człowieka, który miał niezwykły życiorys, choć nie dane było mu żyć zbyt długo. Książka, którą polecam każdemu, kto choć trochę lubi i ceni ten okres historii Polski.

Daria Czarnecka, Największa zagadka Polskiego Państwa Podziemnego, PWN, Warszawa 2016